GỌI TÊN MỘT LOÀI HOA

Tôi gặp loài hoa này trong những lần đến thăm nhà bạn. Căn nhà nằm ở tầng hai, nhìn ra đường tàu. Đó là đường Lê Văn Sỹ, quận 3, nơi tàu xa chuẩn bị về bến, và tàu trong bến bắt đầu đi xa. Đường tàu song song với đường dân sinh, ngăn cách bởi bờ tường thấp và những song sắt. Loài hoa mọc ven đó, ven tường, trong khoảng từ bờ tường vào đường ray. Lúc ấy, tôi cũng chưa ấn tượng nhiều.

Sau này, đọc haiku của Nhã Trúc, có bài:

“Gặp em

hoa lãng du

 mùa thu gió.”

Chị kể chính là câu thơ viết về loài hoa tím đó. Từ đó, tôi thích cái tên hoa lãng du, và thường gọi là hoa lãng du.

“Hoa lãng du

ai đặt tên

đường trần du lãng.”

Cùng làm haiku, cùng điệu cảm thương với loài hoa tím, Thu Lê cũng viết về loài hoa ấy. Điều đặc biệt, chính lại là những cụm hoa ven đường tàu mà tôi vừa kể, đã là cảm hứng cho cô. Nhà của Thu Lê ở đi ra phía đường tàu ấy cũng chỉ mươi bước chân:

“Ven đường tàu

mỏng manh hoa tím

 một đời lãng du.”

Sau này về ở vườn Nguyễn, tôi có trồng và chụp ảnh những bông hoa tím ấy. Bạn bè bình luận nói đây là hoa Chiều Tím. Thầy tôi lại nói rằng, gọi Chiều Tím e rằng chưa hợp lí, vì loài hoa này sớm nở tím biếc, nhưng buổi chiều về thì chuyển sắc sang tím tái, trông rất tội và buồn.

Mong manh!

Tôi tiếp tục cắt nghĩa, qua việc tìm tra trên mạng. Loài hoa này được gọi bằng những cái tên Thạch Thảo, Thạch Thảo Tím, Nhất Xinh, Chiều Tím,  có xuất xứ Mexico, được trồng rộng khắp ở Việt Nam ở các công trình công cộng. Là loài dễ trồng, cơ bản và phổ biến chỉ bằng cách cắm cành.

Tìm tra “Hoa thạch thảo”; “Thạch thảo tím” hay “Nhất xinh” thì hình ảnh loài hoa này vẫn chưa phải là ưu tiên phổ biến trên goole. Với tên “Chiều tím”, thì quả đúng là, sáng ra hoa nở nhất loạt trông ra cả một vùng tím biếc rất đẹp, nhưng khi trời vừa chuyển sang chiều, thì cũng là lúc cánh hoa bắt đầu chuyển sắc, và rụng rơi.

Phù dung!

Nhà thơ Shiki, một trong tứ trụ thơ Haiku Nhật Bản ngắm một loài hoa không cần gọi tên không cần xếp loại. Tất cả đều lắng đọng, trong suốt, như như. Không cần mổ xẻ phân tích, bởi nhiều khi cái Đẹp chẳng cần gọi tên:

“Trong cỏ xanh

loài hoa không biết

nở ra trắng ngần.”

(Kasa mura ya/ na mo shiranu hana no/ shiroku saki)

Giờ đây, bạn có thể gọi là hoa lãng du, hoa thạch thảo tím, hoa nhất xinh, hoa chiều tím…thì loài hoa ấy vẫn mong manh, vẫn sớm tím chiều tái, vẫn dễ trồng dễ sinh sôi, sớm cho hoa và cũng nhanh chuyển hóa.

Và ta vẫn yêu hoa, vẫn yêu em, “Vì đó là em”:

“Không cần biết em là ai…Cho dù biết em rồi đi…cho dù biết không chờ chi…

Yêu em vì chỉ biết đó là em…”

Ngẫu, 28.5.16